Ποια είναι η φυσιολογική ανάπτυξη του άξονα των κάτω άκρων στα παιδιά;
Γνωρίζουμε ότι όλα τα παιδιά κατά την γέννηση παρουσιάζουν ραιβογονία λόγω της θέσης που έχουν κατά την ενδομήτριο ζωή. Η ραιβότητα αυτή σιγά σιγά εξαλείφεται ώστε στην ηλικία των 18-24 μηνών τα γόνατα είναι ίσια. Από την ηλικία των 2 ετών και μετά ξεκινά η περίοδος της βλαισογονίας η οποία είναι πιο εμφανής και έντονη μεταξύ 3-5 ετών. Από το σημείο αυτό και μετά η βλαισογονία μειώνεται ώστε, μετά το 7ο έτος της ζωής μέχρι και την σκελετική ωρίμανση, να εγκατασταθεί η βλαισογονία 5-10 μοιρών.
Πότε μιλάμε για φυσιολογική αναπτυξιακή ραιβογονία ή βλαισογονία;
H φυσιολογική αναπτυξιακή ραιβογονία και βλαισογονία παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά: Είναι χρονολογικά αναμενόμενη, δηλαδή ο χρόνος εμφάνισης και διάρκειάς της ακολουθεί το φυσιολογικό πρότυπο ανάπτυξης του άξονα των κάτω άκρων. Επιπλέον είναι γενικευμένη, ήπια ή μετρίου βαθμού, αφορά και τα δυο κάτω άκρα, είναι συμμετρική και βελτιούμενη με την πάροδο της ηλικίας. Τα παιδιά έχουν φυσιολογικό για την ηλικία τους ανάστημα και ανάπτυξη.
Αντιθέτως η παθολογική ραιβογονία η βλαισογονία δεν συμβαδίζει με την φυσιολογική ηλικία εμφάνισης και αυτοδιόρθωσης. Είναι ασύμμετρη ή αφορά μόνο το ένα άκρο, είναι εντοπισμένη, σοβαρού βαθμού και προοδευτικά επιδεινούμενη.
Ποια είναι τα αίτια της παθολογικής ραιβογονίας- βλαισογονίας;
Τα αίτια της διαταραχής του άξονα των κάτω άκρων μπορεί να είναι:
- Mεταβολικά όπως η υποφωσφαταιμική ραχίτιδα και η νεφρική οστεοδυστροφία
- Κληρονομικές σκελετικές δυσπλασίες
- Βλάβη του συζευτικού χόνδρου είτε μετατραυματική, είτε μετά από οστεομυελίτιδα- σηπτική αρθρίτιδα, είτε από όγκο.
- Ιδιοπαθής
- Νόσος Blount : αποτελεί ιδιαίτερο αίτιο ραιβογονίας λόγω διαταραχής της ανάπτυξης του συζευτικού χόνδρου της έσω επιφάνειας της εγγύς κνήμης. Η ραιβογονία είναι προοδευτική και επιδεινούμενη και απαιτεί χειρουργική θεραπεία.
Χρειάζεται απεικονιστικός έλεγχος;
Ο εξειδικευμένος Παιδοορθοπαιδικός θα αποφασίσει αν πρόκειται για παθολογική ραιβογονία ή βλαισογονία. Τότε ζητείται μια ειδικά ακτινογραφία των κάτω άκρων (FLS) όπου ο ιατρός θα κάνει τις απαιτούμενες μετρήσεις για τον καθορισμό της θεραπείας. Επίσης μπορεί να ζητηθεί εξέταση της σκελετικής ηλικίας του παιδιού σε περιπτώσεις που απαιτείται επέμβαση επιφυσιόδεσης. Μαγνητική τομογραφία μπορεί να ζητηθεί στην νόσο του Blount για να εκτιμηθεί η κατάσταση του συζευτικού της προσβληθείσας περιοχής.
Είναι χρήσιμος ο αιματολογικός έλεγχος;
Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν ο ιατρός υποπτεύεται ότι η αιτία της παραμόρφωσης είναι κάποιο μεταβολικό νόσημα είναι χρήσιμος ο εργαστηριακός έλεγχος. Αυτός περιλαμβάνει προσδιορισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα και στα ούρα καθώς και της αλκαλικής φωσφατάσης, 25OH βιταμίνης D και ορμονών των παραθυροειδών στο αίμα. Γενετικός έλεγχος για χρωμοσωμιακές ανωμαλίες μπορεί να ζητηθεί σε επιλεγμένους ασθενείς.
Χρειάζεται θεραπεία η ραιβογονία - βλαισογονία ; Από ποιόν;
O Παιροορθοπαιδικός με βάση το ιστορικό και την κλινική εξέταση θα αποφασίσει αν πρόκειται για φυσιολογική για την ηλικία του παιδιού ραιβογονία ή βλαισογονία. Η φυσιολογική αναπτυξιακή ραιβογονία ή βλαισογονία δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία μιας και η φυσική εξέλιξη είναι η αυτοδιόρθωση. Απαιτείται ενημέρωση και διαβεβαίωση των γονέων για την καλοήθη πορεία της κατάσταση αυτής. Διορθωτικά παπούτσια και κηδεμόνες δεν έχουν καμιά θέση στην αντιμετώπιση της φυσιολογικής ραιβογονίας- βλαισογονίας.
Στην μειοψηφία των παιδιών που εμπίπτουν στην κατηγορία της παθολογικής ραιβογονίας - βλαισογονίας απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση και χειρουργική θεραπεία. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την προσωρινή καθοδηγούμενη επιφυσιόδεση ή δορθωτικές οστεοτομίες (βλέπε υπηρεσίες). Ο σκοπός της θεραπείας είναι τα παιδιά να έχουν ανώδυνα ίσια κάτω άκρα, με ίσιο μήκος μέχρι το τέλος της σκελετικής τους ανάπτυξης. Η παραμονή παθολογικού άξονα στα κάτω άκρα οδηγεί στην ανομοιόμορφη κατανομή φορτίων στην άρθρωση του γόνατος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία επώδυνου γόνατος στην νεαρή ενήλικο ζωή και πρώιμης οστεοαρθρίτιδας του γόνατος αργότερα.
Περιστατικά
